BOŞANMANIN MALİ SONUÇLARI
MANEVİ TAZMİNAT
TMK 174/2’ye göre, “Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.”. Bu hükme göre, manevi tazminat istemenin şartları şunlardır:
aa) Davalının kusurlu olması
Davalının herhangi bir derece kusurunun bulunması yeterlidir; yoksa bu kusurun ağır olması gerekmez.
TMK 174/2, karşılığı olan eski TMK 143/2’den farklı olarak tazminat isteyecek olan eşin hiç kusurunun bulunmamasını aramamış, sadece, aşağıda açıklanacağı gibi, kişilik hakkının zedelenmiş (ihlal edilmiş) olmasını talep için yeterli görmüştür. Bu değişikliğin sebebi TMK 174/2’nin gerekçesinde şöyle açıklanmaktadır: “Davalının kusurlu olması şartının arandığı her olayda, davacının kusursuz olması gerektiğinden, böyle bir koşulun maddede yer almasına gerek görülmemiştir. Davacının boşanmada kusurunun bulunması genel hükümler gereğince Türk Borçlar Kanunu’nun 50. madde ve devamı hükümlerinin uygulanması sonucu, tazminattan indirim ya da tazminata hiç hükmetmeme sebebi sayılacaktır.”
Gerekçeden anlaşılacağı üzere, davacının hiç kusursuz olması değil de davalıya oranla daha az kusurlu olması manevi tazminat istenmesi için yeterli olacaktır. Davacının kusuru ise, TBK 52’ye göre bir indirim sebebi sayılacaktır. O halde, davacının kusuru ile davalının kusuru eşitse ya da davacının kusuru, davalınınkinden daha fazla ise, manevi tazminat talebi söz konusu olmayacaktır.
bb) Davacının kişilik hakkının zedelenmesi (ihlal edilmesi)
Bu zedelenmenin ağır olması TMK 174/2’de aranmamıştır. Ancak, zedelenmenin manevi tazminatı haklı gösterecek derecede olması gerekir.
cc) Manevi tazminatın şekli ve miktarının belirlenmesi
TMK 174/2’ye göre, hâkim, manevi tazminat olarak, paradan başka bir şeye karar veremez. TBK 58’de öngörülen diğer manevi tazminat türleri boşanma davasında uygulanamaz.
Manevi tazminatın miktarı da hâkim tarafından belirlenir. Hâkimin belirlediği manevi tazminat defaten ödenir. Çünkü TMK 176/2’ye göre, “Manevi tazminatın irat biçiminde ödenmesine karar verilemez”.
Manevi tazminat davası, boşanma davasından ayrı olarak açılabilir.
Av. M. Çağatay TANÇ
